Το πρώτο κρυπτονόμισμα στην ιστορία, δημιουργήθηκε πριν 10 χρόνια, ξεκίνησε χωρίς να αξίζει απολύτως  τίποτα, έφτασε να έχει ισοτιμία σχεδόν 20.000 δολάρια και άνοιξε το δρόμο για περισσότερα από 1.500 κρυπτονομίσματα.

Σήμερα θεωρείται η μεγαλύτερη αλλαγή στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα του τελευταίου αιώνα. Τί είναι όμως το Bitcoin? Είναι απλώς ένα ψηφιακό νόμισμα? Ουσιαστικά, τα περισσότερα νομίσματα στον κόσμο υπάρχουν κυρίως σε ψηφιακή μορφή, σαν δεδομένα, μόνο το 8% περίπου αυτών υπάρχουν σε φυσική μορφή. Την εγγύηση ότι υπάρχουν, αλλά και τον έλεγχο  τους έχει μία κεντρική τράπεζα ή μια κυβέρνηση. Είναι ένα σύστημα 100% συγκεντρωτικό (centralized).

Τι είναι το Bitcoin

Το Bitcoin είναι ένα πλήρως αποκεντρωμένο νόμισμα ( De-centralized ), ένα συναινετικό δίκτυο που παρέχει τη δυνατότητα ενός νέου συστήματος πληρωμών και μιας εντελώς ψηφιακής μορφής χρημάτων. Είναι το πρώτο αποκεντρωμένο δίκτυο πληρωμής μεταξύ ομότιμων μελών (peer-to-peer)   και λειτουργεί από τους ίδιους τους χρήστες του, χωρίς κεντρική αρχή ή μεσάζοντες.

aχ3

Πως δημιουργήθηκε το Bitcoin

Το 1985, ο κρυπτογράφος David Chaum έκανε μια δημοσίευση με τίτλο «Security without identification: Transaction Systems to Make Big Brother Obsolete» ( Ασφάλεια χωρίς ταυτοποίηση: Συστήματα συναλλαγών που θα κάνουν τον Μεγάλο Αδερφό ξεπερασμένο ).  Η βασική ιδέα του Chaum ήταν πώς μέσω της κρυπτογραφίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ψηφιακά νομίσματα που να είναι εντελώς ανώνυμα, και άρα να μην έχει πάνω τους έλεγχο καμία κυβέρνηση. 

Βασισμένη στην ιδέα του Chaum, δημιουργήθηκε μια mailing list («Cypherpunks»)  σχετικά με το χώρο της κρυπτογραφίας μέσω υπολογιστή.  Σε αυτή τη λίστα, το 1997, διαδόθηκε η μέθοδος Hashcash, την οποία δημιούργησε ο κρυπτογράφος Adam Back, η διαδικασία «proof of work»(απόδειξη εργασίας) περιλαμβάνει ένα κομμάτι δεδομένων που παίρνει χρόνο για να δημιουργηθεί, αλλά είναι εύκολο να επαληθευτεί. Αυτή η μέθοδος αποτέλεσε το θεμέλιο της δημιουργίας των κρυπτονομισμάτων.

Στην ίδια mailing list, το 1998,  ο μηχανικός λογισμικού Wei Dai δημοσίευσε την πρόταση του για ένα ανώνυμο, διαμοιρασμένο σύστημα ηλεκτρονικών χρημάτων, το οποίο ονόμασε B-money. Το 2005 ο Αμερικανός Nick Szabo, ακαδημαΪκός, στον χώρο της πληροφορικής,  δημοσίευσε στο προσωπικό του blog,  την δική του πρόταση για ένα νέο ψηφιακό νόμισμα, το “Bit gold”. Ένα ψηφιακό “συλλεκτικό είδος”, που σε αντίθεση με το χρυσό θα μπορούσε να το παράγει εύκολα ο καθένας. Θα έπρεπε όμως να είναι διαθέσιμο σε περιορισμένα συνολικά κομμάτια, ώστε να μην χάσει την αξία του λόγω πληθωρισμού.

Αν και η πρόταση του δεν εφαρμόστηκε ποτέ, ήταν ο πρόδρομος της δημιουργίας του Bitcoin. Tον Οκτώβριο του 2008, εγινε η πρώτη επιστημονική δημοσίευση , μόλς 9 σελίδων με τίτλο  “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” ( https://bitcoin.org/bitcoin.pdf ). Ο συγγραφέας υπέγραψε με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto.  Ακόμη και σήμερα, 11 χρόνια αργότερα, κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική του ταυτότητα, την ηλικία, το φύλο, ή την εθνικότητά του..  ούτε ακόμη αν πρόκειται για ένα άτομο ή για μία ομάδα ατόμων. Στις αρχές του 2009 ο Nakamoto κυκλοφόρησε τον πρώτο client ανοιχτού κώδικα, και παρήγαγε τα πρώτα bitcoin.

Από το 2009 μέχρι και τις αρχές του 2010 το Bitcoin δεν είχε καμία αξία. Ένας χρήστης πρόσφερε 10.000 bitcoin έναντι 50 δολαρίων συνολικά, αλλά δεν κατάφερε να βρει αγοραστή.  Τον Μάρτιο του 2010 ξεκίνησε το πρώτο ανταλλακτήριο, το Bitcoinmarket.com, που έδωσε την πρώτη ισοτιμία Bitcoin και δολαρίου, στα 0,003 δολάρια. Η πρώτη συναλλαγή έγινε δυο μήνες μετά.

aχ2

Στις 18 Μαΐου 2010, ο προγραμματιστής Laszlo Hanyecs, από την Florida των Ηνωμένων Πολιτειών, έκανε μια δημοσίευση στο forum Bitcoin talk.org,  προσφέροντας 10.000 bitcoins σε όποιον του παρήγγελνε δύο πίτσες. Τέσσερις ημέρες μετά, στις 22 Μαΐου, ο αγρότης David Forster από την Μασαχουσέτη, με το ψευδώνυμο Jarcos στο forum, δέχτηκε τη συναλλαγή. Ο Laszlo έλαβε  δύο  πίτσες  από την αλυσίδα Papa John’s.. μια συναλλαγή που θεωρήθηκε λογική , αφού η τιμή του bitcoin ήταν τόσο χαμηλή.

Κι όμως.. μόλις ένα χρόνο μετά, την άνοιξη του 2011 εκείνα τα 10.000 botcoin έφτασαν να αξίζουν σχεδόν 300.000 δολάρια.. ενώ εφτά χρόνια μετά,  στο τέλος  του 2017,  η ισοτιμία του bitcoin εφτασε τα 20.000 δολάρια! Οι δύο πίτσες δηλαδή που έφαγε ο Lazlo άξιζαν σχεδόν 200 εκατομμύρια δολάρια!.. αρκετά για να αγοράσεις δέκα εκατομμύρια πίτσες! Η 22 ΜαΪου πάντως, έχει ονομαστεί από τους Bitcoins fans  ως Bitcoin pizza day και την γιορτάζουν -ανεπίσημα- παραγγέλνοντας πίτσα και πληρώνοντάς την φυσικά με το ψηφιακό νόμισμα.

Πως λειτουργεί το Bitcoin

To Bitcoin είναι 100% ψηφιακό, δεν κυκλοφορεί σε φυσική μορφή, ούτε σαν χαρτονόμισμα, ούτε σαν κέρμα.   Είναι μια μορφή χρήματος η οποία δεν ελέγχεται από μια ανώτερη αρμόδια αρχή (κάποια κεντρική τράπεζα ή κυβέρνηση) αλλά είναι ανεξάρτητο. Η συνολική ποσότητα των Bitcoins είναι περιορισμένη.

a

Ολόκληρο το δίκτυο Bitcoin βασίζεται σε ένα δημόσιο λογιστικό βιβλίο (blockchain).  Αυτό το βιβλίο περιέχει κάθε συναλλαγή που έχει ποτέ επεξεργαστεί το δίκτυο, επιτρέποντας στον υπολογιστή του χρήστη να εξακριβώνει την εγκυρότητα της κάθε συναλλαγής.  Όλες οι επιβεβαιωμένες συναλλαγές συμπεριλαμβάνονται στην αλυσίδα των μπλοκ. Με αυτό τον τρόπο, τα πορτοφόλια Bitcoin μπορούν να υπολογίζουν το διαθέσιμο υπόλοιπο και οι νέες συναλλαγές μπορούν να επαληθεύονται.

Η παραγωγή του, η αποθήκευσή του και η διακίνησή του, όπως και όλες οι συναλλαγές με αυτό, γίνονται αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή και μέσω ενός ισχυρού κώδικα, που μπορεί να είναι ένας πολυσύνθετος αλγόριθμος, είναι όμως ανοικτός, δηλαδή μπορούν όλοι να έχουν πρόσβαση σε αυτόν, αλλά μόνο με συγκεκριμένο πρωτόκολλο και συγκεκριμένη επεξεργαστική ισχύ.

Ο τρόπος να αποθηκεύσουμε τα bitcoin και να κάνουμε αγορές με αυτά είναι να έχουμε ένα ψηφιακό «πορτοφόλι» ( Bitcoin wallet ). Το πορτοφόλι αυτό μπορεί να είναι είτε σαν πρόγραμμα στον υπολογιστή μας, είτε online  σε κάποια ιστοσελίδα, είτε ακόμα και σαν εφαρμογή στο κινητό μας. Κάθε Bitcoin wallet έχει μια μοναδική διεύθυνση, η οποία χρησιμοποιείται για να γίνονται οι μεταφορές bitcoins ανώνυμα.

Όταν γίνεται μια συναλλαγή  με bitcoin, το σύστημα επιβεβαιώνει τις διευθύνσεις των δύο διαφορετικών wallets, του αγοραστή και του πωλητή. Στη συνέχεια, μέσω των αλγόριθμων κρυπτογράφησης,  επιβεβαιώνεται η εγκυρότητα της συναλλαγής και εκδίδεται η ψηφιακή της ταυτότητα.  Η κάθε συναλλαγή προστατεύεται από ψηφιακές υπογραφές που αντιστοιχούν στις διευθύνσεις αποστολής, επιτρέποντας σε όλους τους χρήστες να έχουν πλήρη έλεγχο κατά την αποστολή bitcoins από τις δικές τους διευθύνσεις bitcoin, ανώνυμα πάντα. 

Η διαδικασία επιβεβαίωσης των συναλλαγών μέσω της λύσης του κάθε block ονομάζεται mining και τα άτομα που συμμετέχουν, ονομάζονται miners. Η ανταμοιβή τους, που δανείζουν την επεξεργαστική ισχύ του υπολογιστή τους και την  τεράστια ενέργεια  που χρησιμοποιεί, είναι να παίρνουν νέα bitcoins με κάθε block που επιλύουν, καθώς και προμήθειες που προκύπτουν από τις συναλλαγές.

Από εκεί και πέρα, το Bitcoin λειτουργεί σαν οποιοδήποτε άλλο νόμισμα. Για να αποκτήσουμε bitcoin, η πιο απλή μέθοδος είναι να αγοράσουμε με την τρέχουσα ισοτιμία, σε ευρώ ή σε δολάρια. Σήμερα λειτουργούν περίπου 200 ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων όπου μπορούμε να αγοράσουμε ή να ανταλλάξουμε  Bitcoin. Υπάρχουν επίσης και Bitcoin ATM. Μας επιτρέπουν να αγοράσουμε Bitcoin κι άλλα κρυπτονομίσματα με την πιστωτική ή τη χρεωστική μας κάρτα.

b

Επίσης απλός  τρόπος να αποκτήσεις Bitcoin, είναι το εμπόριο. Αν έχεις κάποια επιχείρηση που πωλεί προϊόντα ή παρέχει υπηρεσίες, μπορείς να προσθέσεις το Bitcoin σαν μέθοδο πληρωμής. Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις αρχίζουν να δέχονται το bitcoin ως μέσο συναλλαγής.

Υπάρχει φυσικά και ο τρόπος της εξόρυξης ( mining ) όπου όμως πλέον η τεράστια και δαπανηρή ενέργεια που απαιτείται, αλλά  και η αυξανόμενη δυσκολία στην επίλυση αλγορίθμων, τον καθιστούν απαγορευτικό για τους περισσότερους.

Πλεονεκτήματα του Bitcoin

Συγκρίνοντας το Bitcoin με τα παραδοσιακά νομίσματα, μπορούμε να δούμε τα μεγάλα πλεονεκτήματά του.  Έχεις τον πλήρη έλεγχο των χρημάτων σου, αφού μόνο εσύ έχεις πρόσβαση σε αυτά. Καμία κυβέρνηση και καμία τράπεζα δεν μπορεί να σου αρνηθεί την πρόσβαση στον λογαριασμό σου, να τον «κουρέψει» ή απλώς να σου τον παγώσει.

Δεν υπάρχει μεσάζοντας, δεν έχει κεντρικό έλεγχο και η λειτουργία του βασίζεται στην επικοινωνία των υπολογιστών μεταξύ τους, μέσω του Internet. Η δημιουργία των νομισμάτων είναι ελέγξιμη κι έτσι αποτρέπονται φαινόμενα όπως ο πληθωρισμός, που μειώνει την αξία ενός νομίσματος.

Μειώνεται σημαντικά το κόστος συναλλαγών. Οι αμοιβές για τη μεταφορά Bitcoins είναι απειροελάχιστες. Η ανταλλαγή Bitcoins μεταξύ χρηστών, σε οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο κι αν βρίσκονται, γίνεται εύκολα με τη χρήση ενός προγράμματος. Το Bitcoin, με μόνη προϋπόθεση την κατοχή ενός κινητού τηλεφώνου, δίνει σε όλους, ανεξάρτητα σε ποια χώρα ζουν, πρόσβαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο

Οι πληρωμές με Bitcoin μπορούν να γίνουν χωρίς οι προσωπικές πληροφορίες να συνδέονται με τις συναλλαγές. Με τη χρήση του Blockchain, όλες οι οριστικοποιημένες συναλλαγές είναι διαθέσιμες σε όλους, αλλά οι προσωπικές πληροφορίες των συναλλασσομένων είναι κρυμμένες. Το bitcoin εξασφαλίζει διαφάνεια αλλά και ανωνυμία στις συναλλαγές μας.

Τέλος, η κρυπτογράφιση εξασφαλίζει την ασφάλεια των χρημάτων μας. Τα Bitcoin που έχουμε στο wallet μας δεν μπορεί να μας τα πάρει κανείς…