Εάν παρακολουθείτε τις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο, τις επενδύσεις ή τα κρυπτονομίσματα, τα τελευταία δέκα χρόνια, μπορεί να είστε εξοικειωμένοι με τον όρο «Blockchain», την τεχνολογία τήρησης αρχείων πίσω από το Bitcoin.

Αν όμως είστε αρχάριος ή απλά προσπαθείτε να μάθετε περισσότερα για το Blockchain, θα πέσατε πάνω σε έναν ορισμό όπως αυτός: «Το Blockchain πιθανότατα είναι ένα κατανεμημένο, αποκεντρωμένο δημόσιο βιβλίο».

Τα καλά νέα είναι ότι το Blockchain,  μπορεί να γίνει ευκολότερα κατανοητό από ότι ο παραπάνω  ορισμός. Τι  είναι, λοιπόν,  το Blockchain; Αν αυτή η τεχνολογία είναι τόσο περίπλοκη, γιατί την αποκαλούμε «Blockchain» (αλυσίδα από μπλοκ);

Στο πιο βασικό της επίπεδο, το Blockchain είναι κυριολεκτικά και απλά,  μια αλυσίδα από μπλοκ, αλλά όχι με την κυριολεκτική έννοια αυτών των λέξεων.  Όταν λέμε τις λέξεις «μπλοκ» και «αλυσίδα», στην προκειμένη περίπτωση, μιλάμε για ψηφιακές πληροφορίες (το μπλοκ) που είναι αποθηκευμένες σε μια δημόσια βάση δεδομένων (η αλυσίδα).

Τα  «μπλοκ» στο Blockchain αποτελούνται από ψηφιακά κομμάτια πληροφοριών. Συγκεκριμένα, έχουν τρία μέρη:

Α) Το «μπλοκ» αποθηκεύει πληροφορίες σχετικά με συναλλαγές όπως π.χ. η ημερομηνία, η ώρα,  και το ποσό χρημάτων μίας συναλλαγής.

Β) Το «μπλοκ» αποθηκεύει πληροφορίες σχετικά με το ποιος συμμετέχει στην συναλλαγή π.χ. το όνομα του αγοραστή και του πωλητή. Όμως, αντί να καταγράψει το πραγματικό σας όνομα, η συναλλαγή σας καταγράφεται χωρίς πληροφορίες ταυτοποίησης, χρησιμοποιώντας μια μοναδική «ψηφιακή υπογραφή», κάτι σαν ένα όνομα χρήστη.

Γ) Το «μπλοκ» αποθηκεύει τις πληροφορίες κάθε πράξης ή συναλλαγής με τρόπο διακριτό και μοναδικό, έτσι ώστε να μην συγχέονται ή να μην συμπίπτουν με τις πληροφορίες που περιέχουν άλλα μπλοκ. Όπως όλοι μας έχουμε ονόματα που μας χαρακτηρίζουν από τους άλλους, έτσι κάθε μπλοκ αποθηκεύει ένα μοναδικό κώδικα που ονομάζεται «hash», ο οποίος μας επιτρέπει να το ξεχωρίζουμε από κάθε άλλο μπλοκ.

Ένα μόνο μπλοκ στο Blockchain μπορεί να αποθηκεύσει έως και 1 MB δεδομένων. Ανάλογα με το μέγεθος των συναλλαγών, αυτό σημαίνει ότι ένα μόνο μπλοκ μπορεί να φιλοξενήσει μερικές χιλιάδες συναλλαγές κάτω από την «ίδια στέγη».

Πώς λειτουργεί το Blockchain

Όταν ένα μπλοκ αποθηκεύει νέα δεδομένα, προστίθεται στο Blockchain. Το Blockchain, όπως υποδηλώνει το όνομά του, αποτελείται από πολλαπλά μπλοκ που συνδέονται μεταξύ τους. Για να προστεθεί ένα μπλοκ στην αλυσίδα, ωστόσο, πρέπει να συμβούν τέσσερα πράγματα:

  • Πρέπει να γίνει μια συναλλαγή, π.χ. μία αγορά προϊόντων από ένα κατάστημα.
  • Η συναλλαγή αυτή πρέπει να επαληθεύεται. Με άλλα δημόσια αρχεία πληροφοριών, όπως π.χ. η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή το Ληξιαρχείο του Δήμου, υπάρχει κάποιος υπεύθυνος για την εξέταση των νέων καταχωρήσεων. Ωστόσο, με το Blockchain, η εργασία αυτή επαφίεται σε ένα δίκτυο υπολογιστών. Αυτά τα δίκτυα αποτελούνται συχνά από χιλιάδες (ή στην περίπτωση του Bitcoin, περίπου 5 εκατομμύρια) υπολογιστές, που βρίσκονται διάσπαρτοι σε όλο τον κόσμο (αποκεντρωμένοι). Όταν κάνετε την αγορά σας, αυτό το δίκτυο υπολογιστών σπεύδει για να ελέγξει ότι η συναλλαγή σας συνέβη με τον τρόπο που το είπατε. Δηλαδή, επιβεβαιώνουν τις λεπτομέρειες της αγοράς, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου της συναλλαγής, του ποσού που δαπανήθηκε και των συναλλασσόμενων.
  • Αυτή η συναλλαγή πρέπει να αποθηκευτεί σε ένα μπλοκ. Αφού επαληθευτεί η συναλλαγή σας με ακρίβεια, δίνεται το «πράσινο φως». Το χρηματικό ποσό της συναλλαγής, η ψηφιακή σας υπογραφή και η ψηφιακή υπογραφή του πωλητή είναι όλα αποθηκευμένα σε ένα μπλοκ.
  • Στο μπλοκ αυτό πρέπει να δοθεί ένα hash. Αφού έχουν επαληθευτεί όλες οι συναλλαγές ενός μπλοκ, πρέπει να του δοθεί ένας μοναδικός κωδικός αναγνώρισης που ονομάζεται hash. Το κάθε νέο hash, περιέχει και το ακριβώς προηγούμενο hash, έτσι η θέση του κάθε μπλοκ είναι συγκεκριμένη και αμετακίνητη. Μόλις δοθεί το hash, το μπλοκ μπορεί να προστεθεί στη Blockchain

Όταν το νέο μπλοκ προστεθεί στο Blockchain, είναι διαθέσιμο και ορατό δημόσια, ακόμη και σε σας.  Εάν ρίξετε μια ματιά στο Blockchain του Bitcoin, θα δείτε ότι έχετε πρόσβαση στα δεδομένα συναλλαγών, μαζί με πληροφορίες σχετικά με το πότε (“Time”), το «που» (“Height”) και από ποιον (“Relayed By”), προστέθηκε το μπλοκ αυτό στο Blockchain.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Bitcoin και Blockchain;

Το Blockchain είναι η τεχνολογία πίσω από το Bitcoin: το Bitcoin δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς μπλοκ αλυσίδα. Είναι σαν το Διαδίκτυο και το Facebook: Το Facebook δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς Διαδίκτυο.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του Blockchain

Με όλη την πολυπλοκότητά της, η δυναμική Blockchain, ως αποκεντρωμένη μορφή τήρησης αρχείων, είναι σχεδόν χωρίς όρια. Από τη μεγαλύτερη προστασία της ιδιωτικής ζωής των χρηστών και την αυξημένη ασφάλεια έως τη μείωση των τελών επεξεργασίας και των λαθών, η τεχνολογία Blockchain μπορεί να γνωρίσει εφαρμογές που εξυπηρετούν ή θα εξυπηρετούν στο μέλλον όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Συνοπτικά, μπορούμε να διατυπώσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της νέας τεχνολογίας, ως εξής:

Πλεονεκτήματα

  • Βελτιωμένη ακρίβεια, εφόσον απουσιάζει η ανθρώπινη συμμετοχή στην επαλήθευση
  • Μείωση του κόστους, εφόσον δεν παρεμβάλλονται τρίτα μέρη στην επαλήθευση
  • Η αποκέντρωση (διάσπαρτοι σε όλο τον κόσμο υπολογιστές) καθιστά σχεδόν αδύνατη την εξωτερική παρέμβαση στα τηρούμενα δεδομένα και αρχεία
  • Οι συναλλαγές είναι ασφαλείς, ιδιωτικές και αποτελεσματικές
  • Η τεχνολογία είναι διαφανής και δημόσια

Μειονεκτήματα

  • Σημαντικό κόστος τεχνολογίας που σχετίζεται με τη διαδικασία «εξόρυξης» του Bitcoin.

Παρόλο που το Blockchain εξοικονομεί χρήματα στους χρήστες για τα τέλη συναλλαγών, η τεχνολογία του είναι δαπανηρή… Το σύστημα «proof of work» (απόδειξη εργασίας) που χρησιμοποιεί το Bitcoin για την επικύρωση των συναλλαγών, καταναλώνει τεράστιες ποσότητες υπολογιστικής ισχύος. Στην πραγματικότητα, η ενέργεια που δαπανάται από τα εκατομμύρια των υπολογιστών του δικτύου  Bitcoin,  είναι σχεδόν όση καταναλώνει η Δανία ετησίως. Όλη αυτή η ενέργεια κοστίζει χρήματα και σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της ερευνητικής εταιρείας Elite Fixtures, το κόστος εξόρυξης ενός μόνο Bitcoin, ποικίλλει ανάλογα με την χώρα, από μόλις 531 δολάρια  έως το «εξωφρενικό»  26.170 δολάρια.

  • Χαμηλές συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο

Το Bitcoin είναι μια τέλεια μελέτη περίπτωσης για τις πιθανές ανεπάρκειες του Blockchain. Το σύστημα «proof of work» του Bitcoin χρειάζεται περίπου δέκα λεπτά για να προσθέσει ένα νέο μπλοκ στο Blockchain. Με αυτό το ρυθμό εκτιμάται ότι το δίκτυο μπορεί να διαχειριστεί μόνο επτά συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο (TPS). Παρόλο που άλλα κρυπτονομίσματα όπως το Ethereum (με 20 TPS) και το Bitcoin Cash (με 60 TPS) έχουν καλύτερη απόδοση από το Bitcoin, εξακολουθούν να περιορίζονται σε ταχύτητα από τη φύση του Blockchain. Για να γίνει κατανοητή η διαφορά ταχύτητας συναλλαγών, το Legacy της Visa, μπορεί να επεξεργαστεί 24.000 TPS.

Η Πρακτική εφαρμογή του Blockchain

Για τη χρήση του Blockchain στις νομισματικές συναλλαγές, το έχουμε αναλύσει αρκετά. Αποδεικνύεται όμως ότι το Blockchain είναι στην πραγματικότητα ένας αρκετά αξιόπιστος τρόπος αποθήκευσης δεδομένων και για άλλους τύπους συναλλαγών. Στην πραγματικότητα, η τεχνολογία Blockchain μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση δεδομένων σχετικά με ανταλλαγές περιουσιακών στοιχείων, για τις θέσεις σε μια εφοδιαστική αλυσίδα ή ακόμη και την υποστήριξη των εκλογών.

Η Deloitte πραγματοποίησε πρόσφατα μία έρευνα σε 1.000 εταιρείες, σε επτά χώρες, σχετικά με την ενσωμάτωση του Blockchain στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Η έρευνά διαπίστωσε ότι το 34% των ερωτώμενων είχε ήδη ένα σύστημα Blockchain στην παραγωγή, ενώ το 41% αναμένεται να αναπτύξει μια εφαρμογή Blockchain μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Επιπλέον, σχεδόν το 40% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι θα επενδύσουν 5 εκατομμύρια δολάρια ή και περισσότερα σε Blockchain εφαρμογές το επόμενο έτος. Στη συνέχεια αναφέρονται είναι μερικές από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές blockchain που απαντώνται σήμερα.

Τράπεζες

Ίσως κανένας κλάδος δεν μπορεί να επωφεληθεί από την ενσωμάτωση του Blockchain στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες περισσότερο από τον τραπεζικό τομέα. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λειτουργούν μόνο κατά τις εργάσιμες ώρες, πέντε ημέρες την εβδομάδα. Αυτό σημαίνει ότι αν προσπαθήσετε να καταθέσετε επιταγή την Παρασκευή στις 6 μ.μ., πιθανότατα θα πρέπει να περιμένετε μέχρι τη Δευτέρα το πρωί για να δείτε ότι τα χρήματα χρεώνονται στον λογαριασμό σας. Ακόμη και αν κάνετε την κατάθεσή σας κατά τις εργάσιμες ώρες, η συναλλαγή μπορεί να διαρκέσει 1-3 ημέρες για να επαληθευτεί λόγω του τεράστιου όγκου συναλλαγών που οι τράπεζες πρέπει να διεκπεραιώσουν. Το Blockchain, από την άλλη πλευρά, ποτέ δεν κοιμάται.

Με την ενσωμάτωση του Blockchain στις τράπεζες, οι καταναλωτές μπορούν να δουν τις συναλλαγές τους να επεξεργάζονται σε μόλις 10 λεπτά, (ο χρόνος που χρειάζεται για να προστεθεί ένα μπλοκ στο blockchain), ανεξάρτητα από το χρόνο ή την ημέρα της εβδομάδας. Οι  τράπεζες έχουν επίσης την ευκαιρία να ανταλλάσσουν κεφάλαια μεταξύ τους πιο γρήγορα και με ασφάλεια. Για παράδειγμα, στη διαδικασία διαπραγμάτευσης μετοχών, η διαδικασία διακανονισμού και εκκαθάρισης μπορεί να διαρκέσει έως τρεις ημέρες (ή περισσότερο, εάν οι τράπεζες διεκπεραιώνουν διεθνείς συναλλαγές), πράγμα που σημαίνει ότι τα χρήματα και οι μετοχές έχουν παγώσει για εκείνη την ώρα.

Η Capgemini, μια γαλλική εταιρεία παροχής συμβουλών, εκτιμά ότι οι καταναλωτές θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν μέχρι και 16 δισεκατομμύρια δολάρια τραπεζικών και ασφαλιστικών αμοιβών κάθε χρόνο μέσω εφαρμογών που βασίζονται σε Blockchain.

Τα κρυπτονομίσματα

Το Blockchain αποτελεί το υπόβαθρο για τα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin. Όπως διερευνήσαμε νωρίτερα, νομίσματα όπως το δολάριο ΗΠΑ ρυθμίζονται και επαληθεύονται από μια κεντρική αρχή, συνήθως μια τράπεζα ή μια κυβέρνηση. Στο πλαίσιο του συστήματος κεντρικής αρχής, τα δεδομένα και το νόμισμα ενός χρήστη είναι τεχνικά στην «διακριτική ευχέρεια» της τράπεζας ή της κυβέρνησής τους. Εάν η τράπεζα του χρήστη καταρρεύσει ή αν ζει σε μια χώρα με ασταθή κυβέρνηση, η αξία του νομίσματός μπορεί να διατρέξει κίνδυνο. Αυτές είναι οι ανησυχίες από τις οποίες βγήκε η Bitcoin.

Με τη διάδοση των λειτουργιών του σε ένα δίκτυο υπολογιστών, το Blockchain επιτρέπει στο Bitcoin και σε άλλα κρυπτονομίσματα να λειτουργούν χωρίς την ανάγκη κεντρικής εξουσίας. Αυτό όχι μόνο μειώνει τον κίνδυνο αλλά και εξαλείφει πολλές από τις αμοιβές επεξεργασίας και συναλλαγής. Παρέχει επίσης σε χώρες με ασταθή νομίσματα ένα σταθερότερο νόμισμα, με περισσότερες εφαρμογές και ένα ευρύτερο δίκτυο ατόμων και ιδρυμάτων με τους οποίους μπορούν να συνεργαστούν τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο (τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος).

Χρήσεις στον τομέα της Υγείας

Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Blockchain για να αποθηκεύσουν με ασφάλεια τα ιατρικά αρχεία των ασθενών τους. Όταν ένα ιατρικό αρχείο δημιουργείται και υπογράφεται, μπορεί να γραφτεί στην αλυσίδα, η οποία παρέχει στους ασθενείς την απόδειξη και την εμπιστοσύνη ότι το αρχείο δεν μπορεί να αλλάξει. Αυτά τα προσωπικά αρχεία υγείας θα μπορούσαν να κωδικοποιηθούν και να αποθηκευτούν στο Blockchain με ένα ιδιωτικό κλειδί, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμα μόνο από ορισμένα άτομα, εξασφαλίζοντας έτσι το ιατρικό απόρρητο του κάθε ανθρώπου.

Υπηρεσίες υποθηκοφυλακείου για ακίνητα ή ιδιοκτησία γης

Αν έχετε περάσει ποτέ από το γραφείο του τοπικού υποθηκοφυλακείου, θα γνωρίζετε ότι η διαδικασία καταγραφής δικαιωμάτων ιδιοκτησίας είναι τόσο επαχθής όσο και αναποτελεσματική. Αυτή η διαδικασία δεν είναι απλά δαπανηρή και χρονοβόρα – είναι επίσης γεμάτη με ανθρώπινα λάθη, όπου κάθε ανακρίβεια κάνει την αποτύπωση της ιδιοκτησίας ασαφή..  Για να μην αναφέρουμε το φαινόμενο της Ελλάδας, που επί τριάντα χρόνια συντάσσεται το Εθνικό κτηματολόγιο..

Η Blockchain έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει την ανάγκη για σάρωση εγγράφων και παρακολούθηση φυσικών αρχείων σε ένα τοπικό γραφείο. Εάν η καταγραφή της ιδιοκτησίας είναι αποθηκευμένη και επαληθευμένη στο Blockchain, οι ιδιοκτήτες μπορούν να εμπιστεύονται ότι αυτή η πράξη είναι ακριβής, μόνιμη και δεν αλλάζει από καμία εξωτερική παρέμβαση.

Χρήση στα  Έξυπνα Συμβόλαια

Μια «έξυπνη σύμβαση» είναι ένας κώδικας υπολογιστή που μπορεί να ενσωματωθεί στο Blockchain για να διευκολύνει, να επαληθεύσει ή να διαπραγματευτεί μια σύμβαση. Οι έξυπνες συμβάσεις λειτουργούν κάτω από μια σειρά προϋποθέσεων τις οποίες συμφωνούν και συνομολογούν τα δύο συμβαλλόμενα μέρη. Όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, οι όροι της συμφωνίας εκτελούνται αυτομάτως.

Πείτε, για παράδειγμα, ότι σας νοικιάζω το διαμέρισμά μου χρησιμοποιώντας ένα έξυπνο συμβόλαιο. Συμφωνώ να σας δώσω τον κωδικό της πόρτας στο διαμέρισμα μόλις μου πληρώσετε την εγγύησή σας. Και οι δύο θα στείλουμε το τμήμα της συμφωνίας μας στο έξυπνο συμβόλαιο, το οποίο διατηρεί τον κωδικό και θα τον αποστείλει σε σας αυτόματα μόλις καταθέσετε την εγγύησή σας, την συμφωνημένη ημερομηνία. Εάν δεν παράσχω τον κωδικό της πόρτας την συμφωνημένη ημερομηνία ενοικίασης, το έξυπνο συμβόλαιο επιστρέφει την εγγύηση σας. Αυτό εξαλείφει τα κόστη που συνήθως συνοδεύουν τη μεσολάβηση ενός δικηγόρου ή ενός συμβολαιογράφου ή ενός μεσίτη.

Χρήση στην εφοδιαστική αλυσίδα

Οι προμηθευτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Blockchain για να καταγράψουν την προέλευση των υλικών που έχουν αγοράσει. Αυτό θα επιτρέψει στις εταιρείες να επαληθεύσουν την αυθεντικότητα των προϊόντων τους, καθώς και τις ετικέτες υγειονομικού ή άλλου έννομου ενδιαφέροντος όπως π.χ. «βιολογικό προϊόν», «Δίκαιο Εμπόριο», «παραδοσιακό προϊόν» κλπ

Όπως ανακοινώθηκε από τη Forbes, η βιομηχανία τροφίμων μετακινείται στη χρήση του Blockchain για να παρακολουθεί όλο και περισσότερο την πορεία και την ασφάλεια των τροφίμων σε όλο το ταξίδι από το αγρόκτημα έως τον χρήστη.

Εκλογές

Η ψηφοφορία με τη χρήση συστήματος Blockchain έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει την εκλογική απάτη και να αυξήσει την προσέλευση των ψηφοφόρων, όπως δοκιμάστηκε στις μεσοπρόθεσμες εκλογές του Νοεμβρίου 2018, στη Δυτική Βιρτζίνια. Κάθε ψηφοφορία θα αποθηκευτεί ως μπλοκ στην αλυσίδα, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την παραβίαση. Το πρωτόκολλο Blockchain θα διατήρησε επίσης τη διαφάνεια στην εκλογική διαδικασία, μειώνοντας το προσωπικό που απαιτείται για τη διεξαγωγή των εκλογών και παρέχοντας στους αξιωματούχους άμεσα αποτελέσματα.

Τι επιφυλάσσει η συνέχεια για Blockchain;

Με πολλές πρακτικές τεχνολογικές εφαρμογές που ήδη λειτουργούν και αναπτύσσονται δυναμικά, το Blockchain τελικά,  σε ηλικία είκοσι επτά ετών,  δημιουργεί ένα «όνομα» για τον εαυτό του, με την συνεισφορά, κατά ένα μέρος, του Bitcoin και των κρυπτονομισμάτων.

Ως λέξη-κλειδί, στη γλώσσα του κάθε επενδυτή, το Blockchain σηματοδοτεί την ανάπτυξη εφαρμογών που καθιστούν τις επιχειρήσεις και τις κυβερνητικές υπηρεσίες πιο ακριβείς, αποτελεσματικές και ασφαλείς. Καθώς πλησιάζει τα τριάντα του χρόνια, για το Blockchain, το θέμα δεν είναι πλέον «εάν»  αλλά «πότε» οι παραδοσιακές επιχειρήσεις θα μεταπηδήσουν στη νέα τεχνολογία .